S25 : Donner l'heure et les nombres ordinaux
Cours de 50 min
Les apprenants sont désormais capables de parler de leurs activités passées, présentes et futures. Après les salutations habituelles, encouragez-les à donner et à demander des nouvelles aux autres apprenants.
Objectif de la leçon :
Savoir exprimer les nombres ordinaux.
Savoir donner l’heure.
Utiliser les expressions du temps (avant, après, maintenant, etc.).
(♥) Le vocabulaire thématique est à apprendre par cœur.
1. Lecture et interprétation du dialogue
1.1 Dialogue
Interprétez le dialogue ci-dessous en binôme et alterner les rôles pour pratiquer l’interaction orale.
Rina lera ntrini ?
Amina : Swamahani Djumwa, rina lera ntrini apvasani ? Djumwa : Rina saa raru na dakika shirini. Amina : Ritsoonana lera ntrini ? Djumwa : Ristonana saa sita. Amina : Meso vwa ɓundjilio, au jeje? Djumwa : Ewa, liɓundjilio la meso litsoka sa ya nne. Amina : Vozuzi lika lera ntrini ? Djumwa : Vozuzi, lika sa ya raru. Amina : Yapvo, ritsoonana halafu ! Djumwa : Ewa, ɗe halilo !
Ngasi na saa ngapvi ?
Amina : Samahani Djumwa, ngasi na saa ngapvi hapvasa ? Djumwa : Ngasi na saa raru na ɗakika ishirini. Amina : E ngaridjoonana saa ngapvi ? Djumwa : Ngaridjoonana saa sita. Amina : Mauɗu ngapvo ɓundjilio, hau dje ? Djumwa : Ewa, leɓundjilio la mauɗu ngalidjokaya saa nne. Amina : E djuzi lika saya nga ? Djumwa : Djuzi, lika saa raru. Amina : Yapvo, ngaridjoonana halafu ! Djumwa : Ewa, nɗ'ehaliyo !
Quelle heure est-il (litt.: nous avons quelle heure) ?
Amina : Excuse-moi Djumwa, quelle heure est-il maintenant ? Djumwa : Il est 9h20. Amina : À quelle heure allons-nous nous retrouver ? Djumwa : Nous nous retrouverons à 11h00. Amina : Demain, il y a une réunion, n’est-ce pas ? Djumwa : Oui, la réunion est demain à 10h00. Amina : Et avant-hier, c’était à quelle heure ? Djumwa : Avant-hier, elle était à 9h00. Amina : D’accord, à plus tard ! Djumwa : D'accord, on fait comme cela !
1.2 Exercice de compréhension
1.1.1 Donner la traduction des mots en rouge
1.1.2 Quand est-ce qu'aura lieu la réunion ?
2. Les principales expressions du temps (♥)
Lisez les expressions du temps et leur traduction.
Tableau des expressions du temps courantes :
Saya ■ Sa ✧✽▲
Heure
Ɗakika ●
Minute
Nuktwa ●
Seconde
Wakati ●
Moment
Kaɓula ●
Avant
Ɓaâda ● Halafu ●
Après
Djana ■✽ Jana ✧▲
Hier
Hapvasa / Hapvaha ■ Apvasani ✧✽▲
Maintenant
Lelo/Leo ●
Aujourd'hui
Djuzi ■✽ Vozuzi ▲
Avant-hier
Mauɗu ■ Meso ✧✽▲
Demain
Ushao ■ Ɓada-meso ✧✽▲
Après-demain
Nɗini / Nɗi ■ Lini ? ✧✽▲
Quand
Mfumo ●
Semaine
Usiku; Ntsihu ■ Suku ✧✽▲
Jour, Journée
Mwezi ●
Mois
Mwaha ●
Année
Exemples :
Tsiwaswili raha esaa ya pvili yedjandjia ■ /Tsiwasili raha isa ya pvili ▲→ Je suis arrivé avant 8h.
Ngaridjo onana halafu ■ / Ritsoonana halafu ▲ → Nous nous verrons plus tard.
3. Les nombres ordinaux
Pour donner l'heure en comorien, il est impératif de connaitre l'expression des nombres ordinaux. En effet, pour dire l'heure (HH:mm), on ne dit pas 'N heure et N minutes', mais on dit 'Nᵉ̀ᵐᵉ heure et N minute'.
Par exemple : pour dire il est 7h00, on dira : saa hanɗa ■ / handra ▲. Littéralement "La première heure" en français.
Voici la liste des nombres ordinaux (unité et dizaine) :
1ᵉʳ
-a hanɗa* ■ -a handra* ▲
-a 1*
10ᵉ̀ᵐᵉ
-a kume ■ -a kumi ▲
-a 10
2ᵉ̀ᵐᵉ
-a pvili ■ -a vili ▲
-a 2
20ᵉ̀ᵐᵉ
-a mengo mili ■ -a shirini ▲
-a 20
3ᵉ̀ᵐᵉ
-a raru ●
-a 3
30ᵉ̀ᵐᵉ
-a mengo miraru ■ -a thalathini ▲
-a 30
4ᵉ̀ᵐᵉ
-a nne ●
-a 4
40ᵉ̀ᵐᵉ
-a mengo mine ■ -a arɓaini ▲
-a 40
5ᵉ̀ᵐᵉ
-a tsanu ●
-a 5
50ᵉ̀ᵐᵉ
-a mengo mitsanu ■ -a hamsini ▲
-a 50
6ᵉ̀ᵐᵉ
-a ranɗaru ■ -a sita ●
-a 6
60ᵉ̀ᵐᵉ
-a mengo miranɗaru ■ -a sitini ▲
-a 60
7ᵉ̀ᵐᵉ
-a fukare ■ -a saɓa ▲
-a 7
70ᵉ̀ᵐᵉ
-a mengo mine ■ -a saɓwini ▲
-a 70
8ᵉ̀ᵐᵉ
-a nane ●
-a 8
80ᵉ̀ᵐᵉ
-a mengo minane ■ -a thamanini ▲
-a 80
9ᵉ̀ᵐᵉ
-a shenɗa ■ -a shendra ▲
-a 9
90ᵉ̀ᵐᵉ
-a mengo shenɗa ■ -a tuswini ▲
-a 90
* Attention : La notation -a 1 se lit -a hanɗa, ou -a handra.
Le -ᵃ, est le connectif simple -A, et son trait d'union qui le précède indique l'accord de classe qu'il doit prendre. Par exemple :
Emndru wa hanɗa ■ / Umntru wa handra ▲ (la première personne)
Shehiri sha pvili ■ / Ishiri sha pvili ▲ (la deuxième chaise)
Legari la raru■ / Ligari la raru ▲ (la troisième voiture)
4. Donner l’heure
Aux Comores, l'heure est comptée sur 12 heures. La journée commence à 7h du matin*, on dit "saa hanɗa" (première heure), et se termine à 18h, soit "saa kume na mɓili" (douzième heure).
La nuit commence à 19h, on dit "saa hanɗa ya masihu/uku" (première heure de la nuit), et se termine à 6h du matin, soit "saa kumi na mbili za masihu/uku" (douzième heure de la nuit).
Saa hanɗa ■ Sa ya handra ✧✽▲
1ère heure
7h00*
Saa pvili ● Sa ya pvili ▲
2ème heure
8h00
Saa raru ● Sa ya raru ▲
3ème heure
9h00
Saa nne ● Sa ya nne
4ème heure
10h00
Saa tsanu ● Sa ya tsanu ▲
5ème heure
11h00
Saa sita ● Sa ya sita ▲
6ème heure
12h00
Saa nfukare ■ Saa saɓa ✧✽▲
7ème heure
13h00
Saa nane ● Sa ya nane ▲
8ème heure
14h00
Saa shenɗa ■ Sa ya shendra ✧✽▲
9ème heure
15h00
Saa kume ■ Sa ya kumi ✧✽▲
10ème heure
16h00
Saa kume nomwedja ■ Sa ya kumi na moja/modja ✧✽▲
11ème heure
17h00
Saa kume na mɓili ■ Sa ya kumi na mbili ✧✽▲
12ème heure
18h00
Saa hanɗa ya masihu ■ Sa ya handra ya uku✧✽▲
1ère heure de la nuit
19h00
Saa pvili za masihu ■ Sa ya pvili za uku ✧✽▲
2ème heure de la nuit
20h00
Saa raru za masihu ■ Sa ya raru za uku ✧✽▲
3ème heure de la nuit
21h00
Saa nne za masihu ■ Sa ya nne za uku ✧✽▲
4ème heure de la nuit
22h00
Saa tsanu za masihu ■ Sa ya tsanu za uku ✧✽▲
5ème heure de la nuit
23h00
Saa sita za masihu ■ Sa ya sita za uku ✧✽▲
6ème heure de la nuit
00h00
Saa nfukare za masihu ■ Sa ya saɓa za uku ✧✽▲
7ème heure de la nuit
1h00
Saa nane za masihu ■ Sa ya nane za uku ✧✽▲
8ème heure de la nuit
2h00
Saa shenɗa za masihu ■ Sa ya shendra za uku✧✽▲
9ème heure de la nuit
3h00
Saa kume za masihu ■ Sa ya kumi za uku✧✽▲
10ème heure de la nuit
4h00
Saa kume nomwedja za masihu Sa ya kumi na moja za uku✧✽▲
11ème heure de la nuit
5h00
Saa kume na mɓili za masihu Sa ya kumi mbili za uku✧✽▲
12ème heure de la nuit
6h00
*Attention : Notez qu’à Anjouan, la première heure de la journée commence à 6H du matin. Dans le reste de l’Archipel c’est 7H00. C’est dans ce sens que nous avons harmonisé la manière de compter les heures.
Exemples :
Saa mɓili na ɗakika kume ■ / Sa ya mbili na dakika kumi ▲ → 8h10.
Saa tsanu na ɗakika ishirini na mɓili za masihu ■ / Sa ya tsanu na dakika shirini na mbili za uku ▲ → 23h22.
5. Comment demander l'heure
Voici quelques expressions utiles pour demander l'heure.
Pour demander ou donner leur, on peut utiliser la 1ère personne du pluriel du verbe UKA ou de l'expression UKA NA.
Par exemple :
Question : Rina lera ntrini ? (Quelle heure avons-nous ? Litt. "Nous avons quelle heure ?")
Réponse : Rina sa ya ... (Nous avons ...)
Ou bien :
Question : Ra lera ntrini ? (Quelle heure est-il ? Litt. "Nous sommes quelle heure ?")
Réponse : Ra sa ya ... (Il est ...)
Pour demander ou donner leur, on peut utiliser la 1ère personne du pluriel du verbe UKA, ou de l'expression UKA NA.
Par exemple :
Question : E ngasi na saa nga(pvi) ? (Quelle heure avons-nous ? Litt. "Nous avons quelle heure ?")
Réponse : Ngasi na saa ... (Nous avons ...)
Ou bien :
Question : E ngasi saa nga(pvi) ? (Quelle heure est-il ? Litt. "Nous sommes quelle heure ?")
Réponse : Ngasi saa ... (Il est ...)
6. Exercices pratiques
6.1 : Complétez avec le bon mot
Apvasani rina _______ (7h00).
Vojana rika _______(12h00).
Sa ya _______ (11h15).
Sa ya _______ (18h05).
U_______(moment), raka na sa ya kumi.
Utsoja _______(quand) ?
6.1 : Complétez avec le bon mot
Hapvasa ngasi na _______ (7h00).
Djana rika _______(12h00).
Saa _______ (11h15).
Saa _______ (18h05).
O_______(moment), raka na saa kume.
Ngodjohudja _______(quand) ?
6.2 : Traduisez les phrases suivantes
Quelle heure est-il maintenant ?
Il est 14h30.
Nous allons nous voir après-demain.
Hier, il a fait chaud.
Tout à l’heure, j'étais au marché.
Corrigé
1.1.1 Donner la traduction des mots en rouge
Meso (demain); ɓundjilio (réunion); Vozuzi (avant-hier); leta (heure); halafu (après)
1.1.2 Quand est-ce qu'aura lieu la réunion ?
6.1 : Complétez avec le bon mot
Avasani rina sa ya handra (7h00).
Vojana rika sa ya sita (12h00).
Sa ya tsanu na dakika kumi na ntsanu (11h15).
Sa ya kumi na mbili na dakika ntsanu.
Uwakati, raka na sa ya kumi.
Utsoja lini ?
6.2 : Traduisez les phrases suivantes
Rina lera ntrini apvasani ?
Rina sa ya nane na dakika thalathini.
Ritsoonana ɓada-meso.
Vojana pvuka hari.
Lera ile tsika gidzoni/ɓazari.
1.1.1 Donner la traduction des mots en rouge
Mauɗu (demain); ɓundjilio (réunion); djuzi (avant-hier); saya, saa (heure); halafu (après)
1.1.2 Quand est-ce qu'aura lieu la réunion ?
6.1 : Complétez avec le bon mot
Hapvasa ngasi na saa hanɗa.
Djana, rika saa sita.
Saa tsanu na ɗakika kume na ntsanu.
Saa kume na mɓili na ɗakika ntsanu.
Owakati, raka na saa kume.
Ngodjohudja nɗini ?
6.2 : Traduisez les phrases suivantes
Ngasi na sa nga hapvasa ?
Ngasi na sa nane na ɗakika mengo miraru.
Ngaridjoonana ushao.
Djana pvakaya djotro.
Esa ila tsika hoshinɗoni.
Leçons sur la plateforme
Last updated

